اثر فلاشینگ چیست؟
اثر فلاشینگ ( Flushing-out effect) در اصطلاح به قدرت بیرون راندن حشرات از عمق مخفیگاه هاى خود که بعضاً تاریک هستند (درزها، شکاف ها، سوراخها و نقاط امن موجود در محیط) گفته می شود. آفات پس از بیرون آمدن، بر روى حشره کش هایى که معمولا داراى خاصیت ابقایى هستند عبور کرده و با توجه به نوع آن حشره کش (سمى و یا غیر سمى) معدوم می شوند. تحقیقات به عمل آمده نشان داده است که رابطه نزدیکی بین خاصیت فلاشینگ و اثر ناک دان Knockdown Activity (اثر کشته شدن سریع حشره) وجود دارد.
کاربرد اثر فلاشینگ در مبارزه با حشرات
بررسى هاى به عمل آمده نشان مى دهد که اگر چه خاصیت فلاشینگ کم و بیش بر روى کلیه حشرات مى تواند مؤثر باشد اما بیشترین تأثیر آن بر روى سوسک ها بوده است. نظر به این که در بین سوسک هاى رایج در ایران ( سوسک آمریکایى American cockroach ), ( سوسک شرقى Oriental cockroach ) و ( سوسک آلمانى German cockroach ) سوسک هاى آلمانى بیشتر از انواع دیگر به عمق مخفیگاه هاى عمیق و تاریک پناه مى برند و جثه کوچک و مسطح آنها به این مخفى شدن کمک شایانى مى نماید. سوسک های آلمانی مى توانند از درزها و شکاف هاى بسیار کوچک و بسیار ریز عبور کرده و خود را مخفى نمایند. لذا تحقیقات به عمل آمده بصورت اعم بر روى سوسک هاى بهداشت عمومى و بطور اخص بر روى سوسک هاى آلمانى بوده است و این امر به نحوى برجسته است که در پاره اى از مشاهدات میدانى بدون خاصیت فلاشینگ نمى توان سوسک ها، خصوصاً سوسک هاى آلمانى را از مخفیگاه هاى خود بیرون کشید.
نحوه عمل خاصیت فلاشینگ در چاه فاضلاب
مایع فاضلاب هلاک ( Halak Sewage Liquid) داراى خاصیت فلاشینگ مى باشد، زیرا بدون خاصیت فلاشینگ نمى توان سوسک هاى درشت و پشه هاى درون فاضلاب را معدوم نمود. علت این امر آنست که سوسک هاى درشت ( آمریکایى و شرقى ) در چاه هاى جذبى در دیواره چاه هاى فاضلاب زندگى و تردد مى نمایند.
چون کفشور کلیه فاضلاب ها در ابتداى چاه به محلى مخروطى شکل، بنام گلدانى مى ریزد و کار گلدانى تجمیع و هدایت کلیه انشعابات آب هاى فاضلاب به میانه چاه و ریختن آن به درون چاه فاضلاب در وسط چاه بدون تماس با دیواره است ( به دلیل عدم رطوبت، شسته نشدن دیواره چاه و در نتیجه عدم ریزش احتمالى آن ) لذا هر گونه محلولى که داخل کفشورها ریخته مى شود بنا به دلایلى که مطرح گردید وارد آب هاى انتهاى چاه فاضلاب گردیده و کوچکترین تماسى را با دیواره چاه و یا سوسک ها ایجاد نمى نماید. این امر بدان معنى است که کوچکترین تأثیرى بر روى سوسک هاى چاه ندارد.
مایع فاضلاب هلاک نیز از این امر مستثنا نبوده و پس از ریختن درون کفشورها از طریق گلدانى به درون آب هاى انتهایى چاه فاضلاب ریخته مى شود اما تفاوت مهم در این است که بلافاصله پس از ریخته شدن و ایجاد فیلم روغنى بادوام بر روى آب فاضلاب با خاصیت فلاشینگ خود و ایجاد گاز تدریجى Slow release gas، کلیه حشرات درون فاضلاب را از بین مى برد. متاسفانه در سال هاى اخیر در مورد طریقه استفاده از مایع حشره کش هاى رایجى که جهت سمپاشى فرموله گردیده و به غلط و جهت کاربرد بیشتر به آنها ( مایع فاضلاب ) گفته مى شود و یا کاربرى مایع فاضلاب را براى آن ها قائل هستند غلو گردیده و نتیجتاً نمى تواند داراى خواص ذکر شده باشد.
صرفه جویی در زمان و هزینه با استفاده از خاصیت فلاشینگ
در مورد استفاده از خاصیت فلاشینگ براى سمپاشى بر علیه سوسک ها در اماکن و ساختمان ها، مشاهدات نگارنده مبین این مسئله است که پس از عملیات سمپاشى در آشپزخانه ها، هتل ها، رستوران ها و یا بیمارستان ها که نوعاً داراى انواع سوسک ها خصوصاً سوسک هاى آلمانى در درزها، شکاف ها، سوراخ هاى ایجاد شده جهت اتصالات و تابلوها و لوازم، داکت هاى برق و تلفن، پشت کابینت ها، درب هاى دو پوش کابینت ها، فضاهاى بین لولاها و کلیدها، پشت آینه ها، فاصله مابین بندهاى کاشى و پشت کاشى هاى تخریب و یا احتمالاً لق شده، داخل درزها و شکاف هاى کابینت، پایه میزها و صندلى ها ، دستگاه ها و ابزارهاى مختلف آشپزخانه، تابلوهاى برق و مخابرات و … هستند، مشاهده مى شد که پس از اجراى عملیات و پس از چند روز، مجدداً شکایت از وجود سوسک هاى مختلف مى شد در صورتیکه ظاهر قضیه این بود که عملیات به نحو احسن و شایسته اى انجام گرفته است.
البته در چنین مواقعى نوعاً اقدام به سمپاشى مجدد و بصورت خیلى دقیق ( مینیاتورى) مى نمودند و باز در صورت گزارش هاى مجدد از وجود حشرات و در نهایت، پس از بستن درب ها، پنجره ها، هود و هواکش، کانال هاى کولرها و همچنین درزها و شکافها اقدام به گازدهى، دوددهى و یا مه دهى بصورت سرد و یا گرم مى نمودند.
شایان ذکر است که اگر چنانچه در همان مرحله اول استفاده از سمومى با خاصیت فلاشینگ انجام مى گرفت کمتر عملیات دچار مشکل نوبت هاى بعدى از جمله حقوق کارگران و پرسنل، هدر رفتن زمان و هزینه هاى بسیار از جمله رفت و آمد مى گردید. استفاده از سم حشره کش سمساوین Samsavin که به صورت روغنى و آماده براى مصرف ( RTU ) Ready To Use ) فرموله گردیده و داراى اثر بالاى فلاشینگ مى باشد مى تواند پس از سمپاشى اولیه عمومى ( Overall – treatment) و بصورت لکه گیرى ( Spot- treatment ) در نقاط پر حشره ( سوسک ها ) مورد استفاده قرار گیرد. نحوه عمل به این صورت است که پس از انجام اولین سمپاشى بصورت سراسرى، سوسک ها به تدریج از مخفیگاه هاى خود خارج می شوند. مشاهدات پس از سمپاشى اولیه نشان مى دهد که کدامین قسمت ها داراى سوسک و یا احیاناً سوسک هاى بیشترى هستند و در آنجاست که استفاده از سمومى که دارای خاصیت فلاشیگ هستند پیش می آید، و مى تواند بسرعت غیر قابل تصورى تعداد زیادى سوسک از محل خارج و معدوم نماید.
دکتر پرویز پیراسته، صنایع شیمیایی سم سازان