استفاده از سم استامی پراید با نام تجاری موسپیلان (Muspilan) در باغات پسته استان کرمان سابقه چندانی ندارد و چند سالی است که شایع شده است. استامی پراید در سال های اولیه از شرکت های معتبر خارجی به خصوص ژاپن وارد می شد اما خوشبختانه چند سالی است که در داخل ایران تولید می شود. استامی پراید موجود در بازار دارای برندهای متنوعی است و ساخت کشورهای گوناکون از جمله چین، مالزی، هند و ژاپن می باشد.
استامی پراید طیف بسیار وسیعی از آفات درختان پسته مانند پسیل، آفات پروانه ای، سن ها و سنک ها و زنجره های پسته را کنترل می کند. استامی پراید یک سم مناسب و کارگشا در باغات پسته محسوب می شود. تجربیات نشان داده که این سم به تنهایی یا در مخلوط با صابون های مخصوص محلول پاشی حتی در غلظت های چندین برابر میزان توصیه شده هیچ گونه گیاه سوزی روی درختان پسته ایجاد نمی کند. اما باید توجه کرد اختلاط استامی پراید با کودهای محلول پاشی به خصوص کودهای میکرو جامد (حاوی آهن، روی و … با غلظت یا دوز بالای ۵ درصد) و همچنین کودهای حاوی سولفور بالا، احتمال گیاه سوزی (phytotoxicity) روی درختان پسته را بالا می برد.
سم استامی پراید سم بسیار مناسبی در اوایل شروع دوره زندگی پسیل پسته محسوب می شود. دوز توصیه شده سم استامی پراید برای کنترل آفات در این بازه زمانی ۱ بسته ۲۵۰ گرمی استامی پراید در ۵۰۰ لیتر آب است. باید توجه کرد که در صورت تداخل نسل پسیل پسته در تابستان، استامی پراید کارآیی مناسبی برای کنترل آفت پسیل پسته ندارد و باید از سموم قویتری مانند میتاک برای کنترل پسیل پسته استفاده کرد. مطالعات نشان داده اند که در طول زمان و با مصرف خودسرانه و بیش از حد مجاز توصیه شده یک سم، آفات نسبت به سم مقاوم می شوند. نمونه آن سم فوزالون بر علیه پسیل پسته است که متاسفانه آفت پسیل پسته تقریبا به صورت کامل نسبت به فوزالون مقاوم شده است و این در حالی است که فوزالون در سالیان نه چندان دور پسیل را به خوبی کنترل می کرده است. ثبت بین المللی سم استامی پراید به سال ۲۰۰۲ میلادی یعنی کمتر از ۱۰ سال پیش در آمریکا و توسط شرکت Aventis Crop Sciences باز می گردد. حال بسیار باعث شگفتی است که چطور در عرض این ۱۰ سال مقاومت در استامی پراید گزارش شده باشد و آنهم روی آفات درختان پسته؟!
استامی پراید اثر بسیار مناسب و قاطعی روی بسیاری از آفات پسته دارد و با این فرض که مصرف استامی پراید باعث بروز مقاومت می شود نباید مجوزی برای عدم مصرف استامی پراید صادر شود. معمولا برای سم پاشی بهاره باغات پسته بر علیه آفاتی مانند سنک ها و زنجره ها از سم اندوسولفان استفاده می شود اما باید توجه داشت که اندوسولفان فقط آفاتی را که در خوشه وجود دارند کنترل می کند و اثر کنترل کنندگی روی پسیل پسته یا شیره خشک ندارد. بنابراین بهتر است به جای اندوسولفان از استامی پراید یا ترکیب استامی پراید با کلرپریفوس (دورسبان ) استفاده شود نه اندوسولفان.
استامی پرید موجود در بازار ایران به صورت SP یا پودر قابل حل در آب است. رنگ پودر معمولا سفید، آبی یا کرمی رنگ و بدون بو می باشد. استامی پراید به صورت سم محلول درآب روی برگ پاشیده می شود. استامی پراید جزء سمومی است که خطر سرطانزایی برای انسان و پستانداران ندارد. مطالعات نشان داده استامی پراید اثرات تخریبی یا تجمعی در بافت های بدن پستانداران ندارد و خوشبختانه جزء سموم cumulative نیست. استامی پراید برخلاف شایعات موجود باقیمانده در غذا، آب های آشامیدنی و زیر زمینی ندارد یا پایین است. استامی پراید به سرعت در خاک تجزیه می شود. برخلاف بسیاری از سموم مورد استفاده در باغات پسته استامی پراید اثرات تخریبی کمتری روی محیط زیست دارد. استامی پراید روی دشمنان طبیعی آفات یا حشرات مفید ممکن است اثر کشندگی داشته باشد و این نقطه ضعف اصلی این سم محسوب می شود.
خوشبختانه استامی پراید مسمومیت آنچنانی روی زنبور عسل ندارد. استامی پراید برخلاف آمیتراز که اثرات بسیار کشنده ای روی درختان پسته دارد خاصیت گیاه سوزی (phytotoxicity) ندارد و این یکی از مزایای این سم محسوب می شود. استامی پراید می تواند جایگزین مناسبی برای سموم ارگانوفسفات (organophosphate) یا سموم فسفره آلی مانند فوزالون، فنتیون، دیازینون، کلرپیریفوس و … باشد.
