سورفکتانت ها، اهمیت و نقش آن ها در کشاورزی

Surfactants سورفکتانت ها، روغن های گیاهی و یا روکنشگرها به عنوان عامل فعال در سطح Surface Active Agents شناخته می شوند.

این مواد از عمده گروه های مکمل ها هستند که امروزه در کشاورزی نوین به منظور حفاظت از محصولات کشاورزی، کاهش خطرات زیست محیطی و بهره وری هر چه بیشتر به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند.

اغلب مکمل ها ترکیبات آلی پیچیده غیر سمی هستند که موجب تغییر در بعضی خصوصیات آب، مانند تغییر در ویسکوزیته و کاهش کشش سطحی آب و همچنین باعث تغییر در نحوه اتصال آب با ترکیبات آبگریز می شوند. سورفکتانت ها به عنوان فعال کننده سطح، نقش بسیار مهمی در تمیزکنندگی، خیس کنندگی، پخش کنندگی و چسبندگی داشته و باعث کاهش تبخیر گیاه شده و از طرفی تمیز بودن سطح برگ ها همراه با باز شدن منافذ برگ ها موجب تسریع در عمل فتوسنتز می گردد.

این مواد به تنهایی مصرف می گردند یا به صورت افزودنی به محصول آفت کش، علف کش، قارچ کش و یا کودها اضافه می شوند تا تأثیر و جذب آن ها را افزایش دهند.

سورفکتانت ها میزان پوشش آفت کش استفاده شده را بر روی سطح گیاه افزایش داده و همچنین در کم کردن ریزش قطرات ( کشش سطحی دینامیک ) نقش دارند و این امر باعث می گردد که آفت کش به صورت یکنواخت برگ ها و شاخه های گیاهان را مرطوب نماید، خصوصاً زمانی که آفت کش ها در گیاهان دارای برگ های مومی شکل و یا کرک دار استفاده گردند. این امر باعث می شود که بدون ترشوندگی و پخش شوندگی مناسب، قطرات آفت کش در هنگام محلول پاشی نتوانند سطوح برگ ها و شاخه ها را بطور یکنواخت پوشش دهند.

سورفکتانت ها معمولا به وسیله گروه های باردار به چهارگروه: سورفکتانت آنیونی(دارای بار منفی)، سورفکتانت کاتیونی (دارای بار مثبت)، سورفکتانت غیریونی (بدون بار) و آمفوتریک ( دارای بار در مجموع خنثی) تقسیم بندی می شوند.

پرویز پیراسته – صنایع شیمیایی سم سازان