معرفی نیم امولسیون شونده ها و پیشینه آن ها
امروزه استفاده از خوشبو کننده ها Deodorizers، جلب کننده ها Attractants، دور کننده ها Repellents و … در انواع سموم مایع Liquid Pesticides، پودرها powders، طعمه ها Baits و یا گرانول ها Granules با فرمولاسیون هاى مختلف توسط شرکت هاى تولید کننده سموم بسیار متداول گردیده است. در حال حاضر شرکت هاى تولید کننده مواد شیمیایى کشاورزى، دامى و خانگى بین المللى که مواد شیمیایى تکنیکال Technical سموم را تولید مى نمایند و اصطلاحاً به آن ها شرکت هاى بى پى و یا تولید کنندگان اصلى و اولیه ( BP ( Base Producer گفته مى شود این نوع از ترکیبات را به صورت محلول، پودر و یا گرانول ساخته شده و آماده مصرف RTU به شرکت هاى تولید کننده و فرمولاتورهاى تولید کننده سموم در سراسر جهان به قیمت بسیار گزافى صادر و به فروش مى رسانند.
به دلیل همین هزینه بالا، تولید و استفاده از این اضافه شونده ها در داخل کشور که هر کدام به جهت و مناسبتى خاص به آفت کش ها اضافه مى گردد، موضوع تولید آن را بیش از پیش ضرورى و الزام آور مى نماید، امولسیون نمودن این گونه از روغن ها جهت استفاده در سموم EC مطرح نبوده بلکه کاربرد و استفاده آن ها در سایر سموم آفت کش و بیشتر بصورت فرمولاسیون هاى WP , SW ,SP و یا استفاده از طعمه هاى خشگ و تر Dry and Wet Baits خصوصا قابلیت حل شوندگى آن در آب جهت اختلاط و عمل محلول پاشى Spray به صورت هاى مختلف در این گونه از فرمولاسیون ها مى باشد Oil -in-Water emulsion. واضح است که این اضافه شونده ها Additives هرکدام براى مقاصد خاصى مورد استفاده قرار می گیرند و به آفت کش ها اضافه مى شوند، انواع این اضافه شونده ها، نوعاً و در ابتدا به صورت روغنى بوده و طبیعى است که قابلیت حل شوندگى آن ها به سادگى در آب میسر نمى باشد.
شایان ذکر است که استفاده از این روغن ها در سموم EC به علت روغنى بودن و خود امولسیونى که در این گونه از محلول ها وجود دارد مشکلى نداشته و واضح است که کاملاً قابلیت حل شوندگى را در این گونه از فرمولاسیون ها دارد. اما استفاده از این گونه روغن ها در طعمه ها و یا گرانول هایى که نهایتاً مصرف کننده باید آن را به صورت طعمه خشگ Dry Bait و یا طعمه مرطوب Wet Bait مورد استفاده قرار دهد و یا در اشکال مختلف فرمولاسیون که خریدار باید آن را در آب حل نموده و سپس بصورت محلول پاشى Spray و یا با قلم مو به صورت رنگ آمیزى Spot Painting استفاده نماید چندان آسان نمى باشد، زیرا روغن در آب حل نگردیده و به علت سبکى بصورت قطره اى و لکه هاى تجمعى در سطح آب قرار مى گیرد و امکان پخش یکنواخت روغن اضافه شونده را در ترکیب اصلى مورد نظر ایجاد نمى نماید.
آزمایشات نیم امولسیون شوندگی
در بعضى از مواقع توسط نگارنده تلاش هاى آزمایشگاهى و میدانى زیادى صورت گرفت تا این امولسیون شوندگى بصورت کامل برقرار گردد. متاسفانه امولسیونى که به سختى و با شرایط مشکلى تهیه گردیده بود، پس از مدت زمانى بسیار کوتاه و حتى در محیطى متعارف دو فاز مى گردید و روغن حاصله بصورت لایه رویى لکه اى در سطح محلول ایجاد گردید و اصطلاحاً امولسیون ناپایدار مشاهده مى گردید. در این جا استفاده از روش هاى معمول و حتى شاید غیر متعارف اگر چه توانسته است مدت زمان پایدار بودن امولسیون را زیادتر نماید ولى نهایتا مجدداً امولسیون ناپایدار گردیده و جهت استفاده در فرمولاسیون اصلى موفقیتى حاصل نگردید. دلیل این پدیده این است که در این گونه از روغن ها علت عدم امولسیون پذیرى آن ها در نتیجه چگالى و بهم فشردگى مولکول هاى سنگین موجود در ترکیبات این گونه از روغن هاى ارگانیک مى باشد که الزاماً جهت افزودن این اضافه شونده در فرمولاسیون محصول بایستى بکار برده شوند.
نکته شایان توجه در این است که استفاده بیش از حد ” اضافه کننده هاى فعال ” Active additives نوعاً و بنا بر تجربه شخصى بر روى جلب کننده ها و خشبو کننده ها با توجه به قیمت گران آن ها از نقطه نظر اقتصادى و اثرات سوئى که به دنبال داشته و مى تواند خاصیت اینگونه مواد را کاملا ًاز بین برده و یا تا حد بسیار زیادى ضعیف نماید، نقض غرض بوده و این امر باعث مى گردد علاوه بر نتیجه نگرفتن از مواد اضافه شده ضرر و زیان اقتصادى را نیز متحمل و چه بسا اثرات زیان بارى بر روى فرمولاسیون اصلى حشره کش نیز ایجاد نماید. در نتیجه با توجه به تجارب به دست آمده چنین استنباط مى گردد که آیا مى توان از نیم امولسیون شونده ها درفرمولاسیون جهت پخش کنندگى مواد مورد نظر ( خشبو کننده ها ،جلب کننده ها و رپلانت ها ) استفاده نمود و یا خیر ؟ جواب مثبت است، اصولاً نیم امولسیون شونده ها اصطلاحاً به موادى گفته مى شود که در عین امولسیون بودن، امولسیون کامل و پایدارى نبوده و پس از مدت زمان کوتاهى کاملاً شکل ظاهرى و یکدستى خود را از دست داده و دو فاز مى گردند و البته با یک تکان و بهم زدن، مجدداً محلولى کامل و یکدست مى شوند و قابلیت استفاده جهت پخش کننده گى dispersing agent مواد مورد نظر در محلول و یا پودر مورد نظر را دارند، باید اذعان نمود که در حقیقت امولسیونى بصورت کاملاً کاملى وجود ندارد و آنچه از این امر استنباط مى گردد یک امولسیون با پایدارى بالا است که بسته به شرایط محیطى و طریقه نگهدارى و انباردارى آن طول دوره پایدارى آن مى تواند تغییر یابد.
نگارنده با آزمایش هاى مکرر و با استفاده از حلال هاى قابل دسترس و امکان ساخت در ایران و با استفاده از تکنولوژى مناسب داخلى و امولسیفایرهاى متداول و مطرح در ساخت حشره کش ها و ظرف مدت زمانى سه ساله سعى نمود حتى المقدور خاصیت نیم امولسیون شوندگى حشره کش را جهت استفاده مورد نظر بهبود بخشد. مطالعات و آزمایش هاى متعدد بر روى حلال هاى مختلف نشان داد که در کنار استفاده از حلال ها و امولسیفایرهاى مرسوم و بکارگیرى حلال دى هیدریک گلایگول داراى خواص منحصر به فردى جهت ساخت این نوع از نیم امولسیون شونده ها مى باشد. این محلول حلالى است ملایم و با ویسکوزیته کاملاً قابل قبول، بى رنگ، بدون بو ، داراى سمیت کم براى انسان و محیط زیست که مى تواند به عنوان حلالى مناسب و با استفاده از دزهاى متفاوت و تعیین شده در روغن هاى مختلف مورد استفاده فرمولاتورها در ساخت حشره کش ها مورد استفاده قرار گیرد و مدت زمان نیم امولسیون شوندگى آن ها را تا حد بسیار زیادى ارتقاء دهد. مسئله قابل توجه در اینجا این است که مدت زمان حالت کاملى و یکنواختى مواد امولسیون شده ما چقدر است؟ البته هر چه این مدت زمان طولانى تر باشد امکان قابلیت پخش کنندگى بیشتر خواهد بود و زمان براى اجراى این عمل مناسب تر است. بیشترین استفاده از محلول هاى نیم امولسیونى کاربرد آن در ساخت طعمه هاى خشک و یا گرانول هاى قابل حل در آب است که مى تواند در فرمولاسیون هاى سموم کشاورزى Agricultural pesticides و خاصه در سموم بهداشت عمومى Public Health Pesticides خاصه در طعمه هاى قابل حل در آب مورد استفاده قرار گیرد البته بدون آنکه شکستى و یا ناهنجارى خاصى در کل فرمولاسیون آفت کش مورد نظر ایجاد نماید.