آشنایی با حشرات مفید
این حشرات که تحت عنوان حشرات مفید نامیده می شوند، در عرصه طبیعت نقش مهمی را در جهت کنترل بیولوژیگ و جلوگیری از تکثیر آفات و برقراری تعادل حیاتی دارا می باشند.
۱- کفشدوزک ها: (Lady beetles)
این حشرات در مراحل رشدی خود، لارو و حشره کامل، شکارچی بوده و با اشتهای فراوان از آفات مخصوصا، شتهها و شپشک های نباتی تغذیه می کنند.
حشرات فوق در اکثر مواقع، بر روی گیاهان مختلف در طبیعت و مزارع و باغات که مورد هجوم آفات مکنده قرار گرفتهاند، به چشم می خورند. نکته مهم در این ارتباط این است که چنانچه مقدار غذای کافی از میزبانان متفاوت در محل زندگی این حشرات مفید موجود نباشد، جهت بقاء نسل و بطور طبیعی به سایر مناطق مهاجرت می نماید. در حال حاضر در قسمتهای شمالی کشور از کفشدوزکها جهت مبارزه با آفاتی چون: شپشک های استرالیائی و آردآلود بر روی چای و مرکبات استفاده می شود.
۲- شیخک ها: (Praying mantids)
حشرات فوق در مراحل پورگی و حشره کامل، بطور مداوم سایر حشرات را شکار و از آن ها تغذیه می نماید. شیخکها بطور دسته جمعی، تخم های خود را در کیسههای مخصوص و روی شاخهی گیاهان مختلف قرار داده، که در اکثر باغات و درختان به چشم می خورد.
نکته مهم در ارتباط با این حشره این است که گاهی در صورت عدم دسترسی به غذا، اقدام به همنوع خوراکی می نمایند (Cannibalism)
و همچنین نکته منفی این حشرات نیز این است که شیخک ها خود بدنبال طعمه نرفته و منتظر طعمه می مانند. میزبان های این شکارگر شامل: ملخ ها، سیرسیرکها، زنبورها، پروانهها، مگسها و … می باشد.
۳- آسیابک ها:
حشرات فوق نیز جز حشرات مفید بوده و شبیه به سنجاقک ها می باشند، با این تفاوت که معمولا جثه آنها بزگتر و دارای دو جفت بال می باشند، حال آن که سنجاقک ها،کوچک و یک جفت بال دارند. این حشرات نیز شکارچی بوده و معمولا در نزدیکی و روی آب استخرها، جویبارها، با پروازهای بلند و سریع خود قابل تشخیص هستند. در طبیعت به رنگ های متنوعی دیده می شوند. شکارچی فوق، طعمه خود را در حال پرواز شکار نموده و غذای اصلی آن شامل پشه ها و مگس ها می باشد.
۴- بالتوری سبز :
لارو های بالتوری بعنوان شکارچی محسوب شده و با تغذیه از آفاتی چون: شته، شپشک های نباتی و سایر حشرات مکنده و تخم شب پره ها، باعث کاهش جمعیت آفات می شوند. تخم بالتوری ها، دارای ساقه ابریشمی نسبتا بلندی است که بوسیله آن روی برگ و ساقه و یا شاخه درختان چسبانده می شود، که به وفور در طبیعت یافت می شود. حشرات کامل بالتوری، از دانه های گرده،شهدهای نباتی و عسلک دفعی توسط شته ها، تغذیه می نماید.
۵- زنبوران شکارچی و انگل:
زنبور تریکوگراما، از کوچکترین زنبورهای پارازیت بوده که با قرار دادن تخم خود در داخل بدن میزبان یا تخم آفت، در طول مراحل تکاملی زندگی خود، با استفاده از محتویات بدن میزبان، سبب مرگ آن می شوند. درگروه دوم نیز، با شکار طعمه خود بطور مستقیم از آن تغذیه می کنند.
۶- سن های شکارگر:
این حشرات با فعالیت حشره خواری خود، بصورت شکارچی بروی تعداد کثیری از آفات نباتی دیده میشود، مخصوصا:شته، شپشک های نباتی و بال ریشکداران، سخت بالپوشان، پروانه ها، کنه ها و…این حشره مفید در کنترل بیولوژیکی از اهمیت زیادی برخوردار است، به مراحل مختلف رشدی آفت صدمه زده و با تزریق آنزیم هایی محتویات بدن میزبان را ابتدا تخریب و سپس سونداژ میکند.
ارزش این حشرات مفید در تقلیل جمعیت آفات نباتی بعلت تغذیه توام پوره و حشره کامل از یک میزبان، غالبا زیاد و در مقایسه با سایر حشرات بیولوژیک قابل توجه میباشد.
۷- مگس های شکارچی: (Flies predators)
در راسته دو بالان فعالیت حشره خواری، غالبا منحصر به یکی از مراحل رشدی (لارو یا حشره کامل) میباشد. در این حشرات تعداد گونه های شکارچی بیشتر از گونه های انگلی میباشد. حشرات کامل معمولا از شیره گیاهان و عسلک دفعی حشرات مکنده تغذیه نموده و لارو ها شکارچی محسوب می شوند، مانند لاروهای مگس سیرفید(خانواده Syrphidae). میزبان های این لاروهای شکارچی شامل: انواعی از شته، موریانه، زنبورها و…. در خانواده مگسهای تاکینیده (خانواده Tachinidae ) درمرحله لارو، بصورت انگل داخلی آفات عمل مینماید.